miércoles, 10 de junio de 2015

ÑAWPA ALLPA WASI (Antigua casa de abobe)


Kay allpa wasikuna  kunan punchakunapi chinkarishkami kay Guangaje llaktapi, wakin ayllullaktakunapi ashka wakllirishkakunami tiyankuna, shina llatak kay wasikuna shuk patsak, pishaka chunka watakunatami  charin ninkuna , kashana wasikunataka hatun hacienda amukunami rurashka.
Kay watakunapi ashtawan shutak wasikunatami  runa mashikunaka rurankuna,  chaypimi  allka llaki tiyan,  ashtawan mana kay wasikunata sumakta allichishpa wichiman apanakuna, mashana allí kashkata mana yachankunachu chaymantami mana ñawpakman pushankuna. Pablo Toaquiza Lutuala mashika pusak chunka, pishka watatami charin pay mashika riksichinmi imashina kay wasikunata hatun hacienda mishu mashikuna wiñachishkamanta,  kay wasikunka tukuy ayllullaktakunapi tiyarka maypi mishu mashikuna nukanchitak llakachishpa charinakurka, chapika tukuy wasikunami yana allpawan rurashkankuna kay allpa wasita rurankanpaka allka yana allpatami maskana karka hatun urkukunapi, chay kipaka hatun ashukunapi, runa llamakunapi, shinallatak nukanchipash aparishpami rina karaka kay mishukunapak wasikunaman, chaypika kay yana ashpataka hakuwan, ashka uksha kuchushkawan muyuchishpa saruna karka, chay kipaka shuk kaspipi churashpa, allpa rumipa llukchina karka wasita rurankapak, kay kipaka hatun kaspikunatami maskana karka pinku nishkapi churankapak. Chay wasikuna chusku ukukunami charik karka chaypika, mikuna uku, puñuna uku, tiyana uku, shinallatak machana uku, kaya mishu mashikunaka kay haciendakunatami pushakuna karka, ashtawan kay wasikuna may kunukmi karak chaypika tututakuna mana chirinata yacharkachuk, kay yuyaykunata mashi Pablo riksichin.
Kunan watakunapika mana yachanchichuk imashina nukanchik hatun yayamakuna kay wasikuna wiñachirka, shina llatak mashna llakikunata charirka kay sumak wasikunata rurankapak kay ayllullatakunapi, kay allpa wasika shuk hatun mishu  amu Gallo nishkapakmi kashka ninkuna, chaypika shutak haciendakunamanata shamushpa puñunata yachashka.
Chaymantami sumak alli kan, kay allpa wasikunata wichiman apashpa rinkapak ashtawan mana wañuchishpa, tukuykuna makita kushpami  wichiman apana kanchik kay patrimonio comunitario nishkata  kay llaktakuna ashtawan washata shaumuk wawakuna riksichun kay runa kawsayta, shinallatak allí yuyaykunata charichun kay allpa wasikikunamanta kay ayllullaktakunapi, chaymantami nukanchika kay kawsaytaka yachashpa katina kanchik, kay sumak yuyaykuta ñukanchik ñawpa yayamamakuna sakishkamanta,   ashtawan ama chinkachinkapak nukanchik ayllullaktakunapi. 




 Por: Huascar Toaquiza

No hay comentarios:

Publicar un comentario